Trong những phiên giao dịch gần đây, VN-Index chứng kiến lực bán mạnh, nhất là trong phiên giao dịch ATC. Diễn biến bất ngờ của thị trường chứng khoán trong ngày 17-10 vào những phút cuối của phiên giao dịch ATC khiến nhiều cổ phiếu đóng cửa ở mức giá sàn, “xóa” thành quả của tuần trước đó. Tính chung 3 phiên đầu tuần chỉ số VN-Index đã giảm hơn 50 điểm, nhiều nhà đầu tư bày tỏ sự lo lắng, hoang mang khi không biết chuyện gì xảy ra, lý do nào khiến cổ đột ngột giảm mạnh trong phiên giao dịch ATC.
Vậy chỉ số VN – Index giảm điểm rất mạnh trong 3 phiên liên tiếp liệu có phải vấn đề của ATC hay không? ATC là gì, cơ chế vận hành, diễn biến thực tế trên thị trường trong các phiên ATC gần đây như thế nào?
Trên các phương tiện truyền thông và diễn đàn chứng khoán, mọi người cho rằng đây có thể là một cuộc trading và chúng ta phải theo dõi hành động của đội trader để dự đoán. Từ đó, chúng ta sẽ có phương pháp để hành động hiệu quả trên thị trường.
LỆNH ATO VÀ ATC
Hầu hết các thị trường chứng khoán nước ngoài không có phiên giao dịch ATO và ATC, tuy nhiên thị trường chứng khoán Việt Nam có 2 phiên giao dịch này vì đây là thị trường giao dịch có biên độ.
Nguyên tắc tính giá ATC: Giá mà tại đó có khối lượng khớp lệnh mua và bán lớn nhất
- Lệnh mua: sẵn sàng mua với giá cao nhất
Ví dụ: Tổng KL chấp nhận mua ở giá ATC = 90.000
Tổng KL chấp nhận mua ở giá cao nhất (giả sử là 12) = 90.000
Tổng KL chấp nhận mua ở giá 11 = 200.000
Tổng KL chấp nhận mua ở giá 10 = 100.000
=> Tổng KL chấp nhận mua = 90.000 + 90.000 = 180.000 ở giá 12
Tổng KL chấp nhận mua = 90.000 + 90.000 + 200.000 = 380.000 ở giá 11
Tổng KL chấp nhận mua = 90.000 + 90.000 + 200.000 + 100.000 = 480.000 ở giá 10
- Lệnh bán: sẵn sàng bán với giá thấp nhất
Ví dụ: Tổng KL chấp nhận bán ở giá ATC = 50.000
Tổng KL chấp nhận bán ở giá thấp nhất nhất (giả sử là 10) = 80.000
Tổng KL chấp nhận bán ở giá 11 = 100.000
Tổng KL chấp nhận bán ở giá 12 = 150.000
=> Tổng KL chấp nhận bán = 50.000 + 80.000 = 130.000 ở giá 10
Tổng KL chấp nhận bán = 50.000 + 80.000 + 100.000 = 230.000 ở giá 11
Tổng KL chấp nhận bán = 50.000 + 80.000 + 100.000 + 150.000 = 380.000 ở giá 12
Giá ATC có thể bị ĐẨY LÊN QUÁ CAO nếu KHỐI LƯỢNG MUA TẠI ATC QUÁ LỚN
Giá ATC có thể bị ĐẨY XUỐNG QUÁ THẤP nếu KHỐI LƯỢNG BÁN TẠI ATC QUÁ LỚN
Các phiên giao dịch gần đây, lượng lệnh bán được đẩy vào ATC rất lớn với giá thấp, đặc biệt là những cổ phiếu nhỏ với tính rủi ro cao. Có hai luồng ý kiến cho tình trạng trên:
- Thị trường thật sự có rủi ro: NĐT muốn bán bằng mọi giá để quản trị rủi ro
- Thủ thuật của trader: Muốn đẩy giá xuống để có thể mua lại với giá cao hơn vào hôm sau
Nhận định:
- Rủi ro thị trường đang ở mức cao trong tháng 10
- Lợi tức TPCP Mỹ đang đạt đỉnh, lợi tức TPCP Việt Nam tăng trở lại
- Động thái của NHTW trong nước và thế giới
- Bất ổn địa chính trị: căng thẳng ở Trung Đông
Kết luận: Thị trường chứng khoán toàn cầu cũng như Việt Nam chưa bền vững ở giai đoạn này. Tác động của phiên ATC chỉ ảnh hưởng trong ngắn hạn về mặt kỹ thuật chứ không đủ để tác động xấu lên toàn thị trường. Nhà đầu tư cần có phương pháp quản trị rủi ro danh mục và lựa chọn cổ phiếu tốt.
