Vào ngày 02/02/2025, Mỹ đưa ra sắc lệnh ký đánh thuế 25% đối với Mexico và Canada, và 10% đối với Trung Quốc. Ngay sau đó, Canada có những động thái đáp trả bằng việc đánh thuế nhập khẩu 25% lên 155 tỷ USD hàng hóa Mỹ. Ngày 04/02/2025, Mỹ tạm hoãn thuế 30 ngày với Mexico và Canada. Trong khi đó, Trung Quốc có động thái trả đũa bằng việc áp thuế với một số mặt hàng của Mỹ.
Thuế quan đánh trực tiếp thuế vào hàng hóa nhập khẩu hoặc xuất khẩu giữa các quốc gia, với 3 mục đích chính: giảm thâm hụt thương mại, bảo vệ ngành sản xuất nội địa và tăng cường ngân sách nhà nước.
Tổng thống Mỹ ban sắc lệnh đánh thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ Canada, Mexico và Trung Quốc.
Quyết định đánh thuế của Mỹ là công cụ giải quyết tình huống khẩn theo Đạo luật IEEPA, về nhập cư và buôn bán chất cấm bất hợp pháp.
Đạo luật IEEPA trao quyền cho tổng thống điều chỉnh hoạt động thương mại quốc tế khi tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia do mối đe dọa bất thường từ bên ngoài.
Lý do tuyên bố tình trạng khẩn cấp để ngăn chặn nhập cư bất hợp pháp và ngăn chặn chất cấm độc hại vào nước Mỹ.
Tổng thống Trump sử dụng thuế quan như công cụ chính trị để đặt an ninh quốc gia, sự an toàn của người Mỹ lên hàng đầu.
Việc Mexico điều 10,000 xuống biên giới để tăng cường kiểm soát các chất cấm khiến Trump hoãn thuế đối với Mexico và Canada, ngoài ra Mỹ cũng cam kết kiểm soát chặt chẽ súng đạn xuống biên giới phía Nam.
Thuế quan là công cụ chính trị giúp Trump đàm phán với các quốc gia khác, nhằm kiểm soát nhập cư và chất cấm bất hợp pháp vào Mỹ.
Chính sách thuế quan của Mỹ được dự báo tạo ra ảnh hưởng tiêu cực lên tăng trưởng kinh tế của thế giới và các nước liên quan.
Thuế quan của Mỹ gây áp lực lên lạm phát Mỹ đồng thời đánh vào GDP của Trung Quốc, Mexico và Canada khi nền kinh tế 3 nước phụ thuộc vào xuất khẩu.
Việt Nam có thể trong nhóm bị đánh thuế khi có thâm hụt thương mại cao với Mỹ.
Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực sang Mỹ được dự báo đánh thuế ở mức cao theo kịch bản cơ sở, sẽ ảnh hưởng đến GDP Việt Nam.
Nhóm hàng may mặc, gỗ chịu ảnh hưởng lớn nhất khi chịu mức thuế cao, bên cạnh ảnh hưởng từ sự cạnh tranh cao trên thị trường.
Trước diễn biến khó lường của chính sách thuế quan của Mỹ, Việt Nam nên có những giải pháp phù hợp như quản lý tiền tệ, chính sách, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và tăng cường đối thoại, nâng cấp quan hệ với Mỹ.
